Spycimierska droga

Gmina Uniejów wraz sołectwem Spycimierz zakończyła realizację projektu pn.: „Ścieżka historyczno – przyrodnicza w Spycimierzu”, dofinansowanego przez Marszałka Województwa Łódzkiego, Pana Grzegorza Schreibera. Dotacja kwotą aż 100 tysięcy złotych umożliwiła stworzenie ścieżki edukacyjnej przybliżającej dziedzictwo kulturowo – przyrodnicze Spycimierza oraz jego okolic.

Położony w gminie Uniejów Spycimierz słynie z układania kwiatowych dywanów na procesję Bożego Ciała. Tradycja została w 2018 r. wpisana na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego, a w 2021 r. na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości UNESCO. Aby wykorzystać potencjał miejsca, gminny samorząd pozyskał środki z budżetu Województwa Łódzkiego, przyznane w ramach programu „Infrastruktura sołecka na plus”.

W projekcie założono wykonanie dwóch rodzajów tablic, wyraźnie odróżniających się objętością prezentowanych treści, a co za tym idzie – wielkością i rodzajem zastosowanych materiałów. Pierwsza z dwóch tablic informacyjnych, zamontowana przy Placu Kościelnym, zawiera opis dziejów Spycimierza oraz tradycji układania kwietnych dywanów, plan oraz mapę ścieżki. Na drugiej tablicy – kwiatowej znajduje się opis charakterystycznych roślin regionu spycimierskiego, w tym – kwiatów używanych do ubierania drogi. Pozostałe 12 tablic zadedykowano konkretnym miejscom, wydarzeniom oraz kapliczkom – ołtarzom, przy których zatrzymuje się świąteczna procesja podczas obchodów Bożego Ciała. Ich rozmieszczenie na terenie tej (wcale niemałej) miejscowości jest nieprzypadkowe i wprost nawiązuje do otoczenia, w każdym z tych miejsc. Zakres tematyczny tablic mocowanych na drewnie wygląda następująco:

1. Historia Kościołów Spycimierskich
2. Układ przestrzenny wsi
3. Gród kasztelański – kasztelanowie spycimierscy
4. Cmentarze
5. Wieś nad wodą
6. Jednostka OSP
7. II wojna światowa
8. Historia i teraźniejszość Człop
9. Historia i teraźniejszość Zielenia
10. Historia i teraźniejszość Spycimerza-Kolonii
11. Osadnictwo olęderskie – Człopki, Kaczka, Leśnik
12. Produkty lokalne

W ramach przedsięwzięcia powstał spójny system oznaczeń graficznych, który zachęca turystów do poznania najważniejszych miejsc, związanych z długimi dziejami i bogatą przyrodą Spycimierza i pozostałych wsi, wchodzących w skład w parafii. Dla członków lokalnej społeczności spójna identyfikacja wizualna stanowi element integracji wokół wspólnego dziedzictwa kulturowego. Linia graficzna, kompozycja oraz zastosowana kolorystyka nawiązują do znanego logotypu Spycimierskiego Bożego Ciała. Z kolei, nazwanie ścieżki „Spycimierską drogą” odnosi się do trasy procesji eucharystycznej na Boże Ciało, którą mieszkańcy nazywają potocznie „drogą”.

Parę oryginalnych witaczy, wykonanych na kształt totemów – także w ramach zrealizowanego projektu – osadzono przy drogach wjazdowych do miejscowości. Przytwierdzone do nich tablice z elementami graficznymi są kontynuacją systemu nawiązywania poprzez logotyp do historii wsi i jej dziedzictwa kulturowego. Podstawę konstrukcji tych nietuzinkowych, ale i trwałych witaczy stanowi solidna stalowa rama. Zespolona z nią metalowa kratownica umożliwia mocowanie donic z kwiatami i sezonowych dekoracji, dając swobodę tworzenia różnych kompozycji. Dzięki temu konstrukcja może się cały czas zmieniać, a witacz będzie podążał za rytmem natury i podobnie jak ulotne piękno kwietnych dywanów – ucieszy za każdym razem czymś nowym oczy powracających do Spycimierza pielgrzymów. Elementem uzupełniającym witacze jest wielkoformatowy, przestrzenny napis SPYCIMIERZ, którego tło stanowią bryły kościoła parafialnego i powstającego tuż obok Centrum Spycimierskie Boże Ciało.

W podsumowaniu projektu nie może zabraknąć wzmianki o szalenie istotnej roli, odegranej przez mieszkańców. Zarówno licznie, jak i aktywnie uczestniczyli w spotkaniach warsztatowych w bibliotece i konsultacjach społecznych w strażnicy jednostki OSP. Swoim zaangażowaniem, trafnymi spostrzeżeniami, doświadczeniem oraz nowymi pomysłami inspirowali osoby odpowiedzialne za opracowanie koncepcji szlaku. Co ciekawe, poszczególne litery instalacji z nazwą miejscowości wykonał w swojej pracowni stolarskiej Pan Franciszek Górka, członek parafialnego stowarzyszenia S.B.C., od pokoleń związany z podtrzymywaniem tradycji kwietnych dywanów. Należą się ogromne brawa!

Celem projektu jest wzmocnienie tożsamości regionu, a także walor edukacyjny, uświadomienie lokalnej historii członkom wspólnoty parafialnej w Spycimierzu. Wartością dodaną są umieszczone na tablicach informacje oraz mapy, które na pewno ułatwią Gościom poznawanie tego wyjątkowego w skali kraju miejsca.

Dla tych, którzy nie mogą być w Spycimierzu osobiście, pomyślano o szlaku wirtualnym, dostępnym na specjalnie utworzonej zakładce portalu spycimierskiebozecialo.pl.